0

Praca kierowcy rozwożącego towar, wiąże się najczęściej z podporządkowaniem tj. wykonywaniem pracy pod kierownictwem pracodawcy, charakterystycznym dla stosunku pracy. Podporządkowanie takie ma miejsce przy wykonywaniu bieżących, szczegółowych poleceń pracodawcy związanych np. z bieżącym wyznaczaniem towaru, który kierowca ma rozwozić, kolejnością załadunku samochodu, czy też czasu i miejsca wykonywania pracy. Z reguły praca kierowcy wiąże się też z obowiązkiem codziennego stawiania się do zakładu na ustaloną godzinę oraz świadczenia pracy do określonej godziny, a także osobistego świadczenia tej pracy. Przy tak ustalonych warunkach zatrudnienia, strony mogą zawrzeć wyłącznie umowę o pracę.

Istnienie wymienionych warunków nie jest jednak konieczne do prawidłowego wykonywania pracy polegającej na rozwożeniu towaru.

Możliwe jest wykonywanie pracy tego typu również na podstawie umowy zlecenia. Ważne jest jednak odpowiednie sformułowanie zapisów umowy cywilnoprawnej.

W umowie zlecenia kierowcy nie można narzucić podporządkowania go bieżącym poleceniom pracodawcy. Można jedynie jak najbardziej szczegółowo doprecyzować w umowie usługę jaką kierowca ma wykonywać np. w ten sposób:

1.Zleceniobiorca zobowiązuje się do rozwożenia towarów wystawianych do przewożenia w magazynie przy ul. Kwiatowej 21 w Szczecinie do następujących punktów sprzedaży: sklep obuwniczy „Diament”, ul. Ceglana 36 w Szczecinie, sklep obuwniczy „Dukat”, ul. Złota 73 w Szczecinie.
2.Przez usługę rozwożenia towarów strony rozumieją załadowanie na samochód towaru, przewiezienie towaru oraz rozładowanie towaru z samochodu.
3. Środek transportu zleceniodawca zapewni we własnym zakresie.
4. Zleceniobiorca będzie wykonywał świadczenie samodzielnie.
5. Zleceniobiorca nie może używać we własnym interesie towarów i pieniędzy dającego zlecenie.
6. Zleceniobiorca zobowiązany jest do naprawienia szkód zaistniałych w skutek niewykonania lub nienależytego wykonania usługi rozwożenia.

Zleceniobiorcy nie można też narzucać stałych godzin pracy, ponieważ jest to charakterystyczne dla umowy o pracę. W przypadku umowy zlecenia warto także dopuścić wykonywanie umowy nie tylko osobiście przez zleceniobiorcę. Umowa o pracę nie dopuszcza wykonania zastępczego tego rodzaju. Dlatego właściwy będzie taki zapis:

1. Zleceniobiorca będzie świadczył usługę osobiście.
2. Z przyczyn wyszczególnionych niniejszą umową zleceniobiorca może powierzyć wykonanie umowy zastępcy wyłącznie po zatwierdzeniu osoby zastępcy przez zleceniodawcę w formie pisemnej.
3. W przypadku powierzenia przez zleceniobiorcę wykonania zlecenia innej osobie bez zatwierdzenia osoby przez zleceniodawcę, zleceniobiorca jest odpowiedzialny także za przypadkową utratę lub uszkodzenie towaru oraz ponosi odpowiedzialność finansową za czynności swego zastępcy.

Przy tak sformułowanych zapisach umowy zlecenia, oraz ich faktycznym, późniejszym przestrzeganiu możliwe jest rozwożenia towaru przez kierowcę do punktów sprzedaży na podstawie umowy zlecenia.

Zatrudniający, które chce na bieżąco kierować działaniami kierowcy, oraz wyznaczyć mu stałe godziny pracy powinien zawrzeć jednak z nim umowę o pracę.

Podstawa prawna:

art. 22 § 1, 22 § 1¹, 22§1² Kodeksu pracy,
art.353¹, art. 471, art. 490 § 1, art. 734 § 1, art. 735, art. 739, art. 741, art. 744, art. 746 § 2, art. 750 Kodeksu cywilnego.

Autor: Andrzej Bubnicki,
specjalista w zakresie praw cywilnego oraz prawa pracy

Orzecznictwo uzupełniające:
Przy ocenie charakteru stosunku prawnego łączącego strony (umowa o pracę; umowa zlecenia) należy uwzględniać specyfikę funkcjonowania podmiotu zatrudniającego. Umowa zlecenia z reguły określa rodzaj wykonywanych czynności i w zasadzie nie może polegać na pozostawaniu w dyspozycji zlecającego i wykonywaniu stosownie do jego potrzeb czynności zlecanych na bieżąco. (Wyrok Sądu Najwyższego z 15 października 1999 r., I PKN 307/99, OSNP 2001/7/214),

Możliwa w umowach typu zlecenie klauzula wykonywania usług przez osobę trzecią-zastępcę (art. 738 § 1 w związku z art. 750 Kodeksu cywilnego), jest niedopuszczalna w umowie o pracę (art. 22 § 1 Kodeksu pracy). (Wyrok Sądu Najwyższego z 26 listopada 1998 r., I PKN 458/98, OSNP 2000/3/94).

=================================================================================